ÍSLENSKA 503

V -Samtal milli önnu og Páls bróðir hennar sem er sýslumaður í Hlíðarenda. Anna eignaðist tvö born með Hjalta. Manni sem var ekki af góðum ættum. Þetta þótti skömm fyrir ættina. Anna sagði að Páll væri líkamlega og andlega betri en öllum öðrum mönnum sem henna bauðst að giftast, honum skortu bara fé. Þegar að Páll fréttir að þriðja barnið sé á leiðinni fer hann í heimsókn til Önnu. Hann hótar að drepa Hjalta en Anna lofar að vernda hann og hefna hans ef Páll drepur hann. Karlmenn máttu “leika” sér með eins mörgum stelpum og þeir kærðu sig um en stelpur voru kallaðar frillur.

-Fjallar um unga konu sem er búin að eiga fjarsamband við mann sem er langt í burtu. Þau skiptast á bréfum og hún hleypur alltaf spennt heim frá pósthúsinu þegar bréf til hennar frá honum bíður hennar. Hún sofnar með hann í hausnum á kvöldin og vaknar með hann í hausnum á morgnana. Loks rennur upp sá dagur að þau eru að fara að giftast nema allt í einu finnst henni þetta ekki verið maðurinn sem hún elskaði svo heitt úr fjarlægð í 7 ár. Henni kvíður fyrir að þurfa að búa með honum. Hjónabandið gengur ekki vel og hún íhugar skilnað. Hjálpin kemur svo þegar að 6 langar vikur er liðnar frá giftingunni. Hún verður mjög veik þannig að hann þarf að annast hana allan veturinn. Þá sér hún loks aftur þann mann sem hún sá einu sinni og úr þeim urðu hjón og trúfastir félagar.

V -Hann er mikið að monta sig á að hann sé snillingur á öllum sviðum, hann segist vera scald, fræðimaður og heimspekingur. Talar um hvernig folk verður gení í einhverju, lýsir barni að labba upp stiga og svo fullorðnum sem hleypur upp stigann án þess að hugsa því með árunum varð hann gení í að labba stiga. (finna meiri glósur úr þessari sögu, skil ekki baun…)

V -Halldór segjir frá slæmum siðum íslendinga, segir frá því að þeir kunni ekki að þrífa, séu alltaf illa lyktandi og skirpa hvar sem þeim sýnist, Íslendingar kunni ekki heldur að sinna tannhirðu og klæða sig svo illa að íslendingar eru með krónískt kvef.

V -Ljóðið er sagt vera expressionism, Laxness er að prufa hvað tungumálið þolir. Ljóðið setti allt á annan endann og skáldalaun Laxness voru felld niður árið sem ljóðið birtist. Ljóðið er gífurlega óhefðbundið, það er algjört “formleysi”. Ljóðið líkist frekar leikriti heldur en ljóði útaf þetta er samtal. Það er mjög ruglingslegt vegna þess að það er vaðið frá einu í annað. Það sem einkennir ljóðið er að það er fullt af barnarími og bullorðum. Tilraun í ljóðrænum vinnubrögðum. Ljóðið fjallar um erótíska drauma ungrar stúlku um viltan pilt.

V Hégómi=ónytsamlegur varningurm, smámunir, eitthvað sem þú þarft í raun ekkert á að halda, í sögunni er perlufestið hégóminn

-Gamla konan keypti kápuna sína eitt sinn fyrir peningin frá lögfræðinginum. Lögfræðingurinn skiptu eignum þegar að maðurinn hennar dó. Gamla konan er löngu búin að fá allt sem er sitt. Lögfræðingurinn gaf henna smáaur sem átti að fara í mat en hún eyddi honum í perlufestið.
-Tákn í sögunni eru slitna kápan og perlufestið.
-Lögfræðingurinn lítur á konuna sem “olíuslatta í lampa” s.s. það er lítið eftir af gömlu konunni.
-“Perlurnar drápu tittlinga framaní hana” þær blikkuðu augunum, þessar perlur æpa á hana, þessi óþarfa hégómi.
-Segir frá gamalli ekkju sem flutti til Rvk eftir að maðurinn hennar lést. Gamli lögfræðingurinn sem skipti búinu á sinum tíma er enn að gefa henni smáaur til þess að lifa af, en hann skuldar henni ekki neitt lengur. Konan eyðir peningnum í að kaupa perlufesti sem hún sér, hún vill sanna fyrir ungri stúlku sem var líka að skoða festið að hún var ekki bara eh hiski. Gamla ekkjan fer heim og stjúpdóttir hennar verður mjög reið að konan eyddi öllum peningnum í festi vegna þess að þau væru að svelta. Sonur hennar öskraði sig í svefn úr sulti. Gamla konan slítur óvart festina og perlurnar detta út um allt. Hún nær einni perlunni og sofnar nokkuð sátt með hana í lófanum. Hégóminn leynist í perlufestinu og einnig gömlu ullar kápunni sem var eitt sinn falleg en er nú orðin gömul og ljót. “lögfræðingur horfir á konuna eins og olíulukt sem er alveg að fara að deyja út”.

V -Persónur:
Jón frá Nautaflötum (ríkur)
Þóra(fátæk)
Þóra býr við erfiðar aðstæður, jón kemur frá góðum ættum og er ríkur, þau mega því ekki vera saman. Hann býður henna áfengi sem er tákn um að hann sé ríkur. Hún er hrifin af honum en passar sig að sína það ekki, hann segir að þau hefðu aldrei getað verið saman vegna þess að þau eru alltaf að rífast. Þóra er sjálfstæð og ákveðin kona eins og til dæmis Anna frá Stóruborg.

V -Sagan er módernísk, hún segir frá aðstæðum smælingja eins og þær raunverulega eru, ekkert verið að reyna að fegra… Boðskapur sögunnar gæti verið sá að utangarðsfólk er líka folk og maður á ekki að ráðskast með annað folk.
Tákn: Hvítu dúfurnar tákna frið.
Sagan er yfir sig full af líkingum:
Kjóllin er EINS OG sjóblautt segl
Tóbakið EINS OG svampur
Tárin eins og kvikasilfurskulur
Persónugervingar og myndhverfingar:
Pollarnir köstuðu ljósspötum í ýmsar áttir
Grænt ský dró grisju fyrir sólian

-Sagan fjallar um unga götustúlku sem er skáld. Líklegt er að Ásta sé að yrkja um sjálfan sig. Höfundur notar veðrið til þess að lýsa líðu Ástu. Fyrst rignir mikið í sögunni og Ástu líður illa. Hún hitter drykkjumann á bekk sem bíður henn sjúss af brennivíni og sígarettu, hún þiggur það, það styttir upp og lífið verður betra. Hún finnur fyrir þæginlegum brennivíns il og sér hvað dagurinn verður fallegur. Gamli maðurinn fer og hún er ein eftir, hún á sígaretttustubb sem hann gaf henna inná sér. Hún byrjar að labba um göturnar en er of þreytt og fellur til jarðar. Aftur byrjar að rigna, Ásta liggur ein og blaut á jörðinni þegar að hópur virðulegra ungra manna reyna að hjálpa henni, einn af drengjunum gefur henna sígarettu og kveikjir í henna. Það styttir aftur upp og lífið verður aftur gott, í einhvern tíma allavegana.

-Maðurinn og peningurinn eiga það sameiginlegt að öðlast hamingju í því að krefjast endalaust af sjálfum sér, gildið er hans gengi. Þegar að höfundur segir “Ég er kjallaraíbúð” er hann að segja að hann sé lítis virðis, hann segir ekki “ég er höll”. Hann er í lágstétt. Frásögn sögumannsins hefst þegar að hann er búin að öðlast nógu sterka sjálfsímynd, þegar hann er orðin sjálfstæður einstaklingur en ekki hluti af öðrum.
Viðhorf sögumannsins til hróss og foreldraástar eru ekki góð, hann lýsir foreldraást sem einni viðbjóðslegustu og verstu tegund þrælahalds vegna þess að hún er lögvernduð og born eru því algjörlega varnarlaus gegn henni. Með þessu er hann að meina hvað er alltaf ætlast til af fólki. Ef manni er stöðugt hrósað verður maður þræll hróssins. Hrós er mjög mikilvægt en maður má ekki nærast á því. Það sem gefur til kynna í frásögninni að Tómas sé gamall maður eru allar lýsingarnar á slæmru heilsu hans í lok sögunnar, talað um að gefa honum sprauta o.fl. sínt hvað hann er ósjálfbjarga “Dóra ætlar að leiða þig út…” “hefur þú tekið meðalið þitt?...” ÞAð sem hrjáir gamla mannin er offita, lélegt hjarta og einmannaleiki.

- Fjallar um konu sem giftist manni. Konan er sjálfstæð og ákveðin og heldur að maðurinn hennar virði það og að þau séu jafningjar. Hún kemst svo af því að svo er ekki og hún festist inn í draumaheimi hans það sem hún er undirgefin eign hans. Í draumaheimi hans er litla íbúðin þeirra í breiðholti orðin af kalífa öll, hún ímyndar sér að það séu líklega undirgefnar konur í búrum í öllum herbergjum að bíða eftir að þóknast mönnum sínum. Maðurnn hennar rífur hana úr klæðunum og hún byrjar að öskra og öskra þangað til að nágranarnir hringja í lögregluna sem kemur stuttu seinna. Hún segir að maðurinn hafi nauðgað sér en maðurnn útskýrir að þau séu gift svo þetta geti ekk flokkast sem nauðgun. Lögreglumennirnir afsaka ónæðið en konan heimtar að þeir fjarlægi manninn. Þeir gera það, þeir labba allir út sem nokkir gamlir vinir. Hún fattar að hún er föst í hans draumaheimi og hann einn getur hleypt henni út.

V Raunsæissaga.
-Anna: Pólítísk, kennari, býr útá landi, á móti hernum, sjálfstæð og sjálfsörugg, hún þarf ekki ávallt karl við hlið sér eins og stína
-Stína: Húsmóðir á Reykjanesi, ósjálfstæð og óörugg, ofvernduð, föst í fortíðinni.
Hvor hefur breyst meira?
Anna hefur þroskast og elst og öðlast lífsreynslu en Stína hefur líklega ekki gert mikið við líf sitt frá því að hún þekkti Önnu sem ung stelpa. Andstæða Önnu á móti hernum birtist m.a. í hatri á kanasjónvarpinu sem er inná heimili stínu. Stína reynir að útskýra góðan tilgangs þess en gefst upp og hugsar hvað hún vildi hafa manninn sinn hjá sér því hann útskýrði þetta alltaf svo vel.
Í hverju felst lífshættan í sögunni?
-Stína sér lífshættuna í óhollu mataræði
-Lífshættan í huga Önnu er fólgin í stríði og árás á herstöðina.
Afhverju er stína svona óörugg?
hún er þröngsý og hefur lítð gert við líf sitt, hún er veruleikafyrrt og veit ekki hvernig hún á að hegða sér í kringum Önnu sem er menntuð og hefur skoðanir.
-Frásagnarháttur sögunnar er 1.p frásögn, við sjáum bara inn í hug Stínu.
-Boðskapur sögunnar? Hvernig aðstæður hafa áhrif á folk, maður verður alltaf að passa sig að festast ekki í einhverjum aðstæðum.

V Fjallar um fólk sem lifir á bón samfélagsins, það gat ekki séð um sig sjálft. Pólarnir voru húsnæði sem samfélagið útvegaði fátækum, fólkið sem bjó í pólunum þurfti aðstoð annara. Viðhorf utanaðkomandi manns til Pólanna var fordómafullt, fólki fannst þetta almennt ógeðslegur staður. Kakkalakkar voru útum allt, konulóavefir í öllum hornum, gluggarúður lausar og gramlandi eða það vantaði glugga. Sameiginlegir kamrar voru úti fyrir alla íbúana og það var ekkert rennandi vatn. Þrátt fyrir þessar slæmu aðstæður leið öllum ekkert alltaf illa þarna, þetta var jafnvel spennandi staður fyrir börn að búa. Pólarnir voru rifnir 1965. Fólkið sem bjó í pólunum var mjög mismunandi, einn þingmaður með 2 prúðar dætur, sveitafólk sem hafði ekki náð að koma sér á fætur í Reykjavík. Einnig bjó þarna óreglufólk, atvinnulaust fólk og drykkjufólk. Í pólunum höfðu óánægja, öfund og hatur undirtökin. Staðir sem ungu strákarnir léku sér oft á voru t.d. landsmiðjan, stórt og heillandi hús og svo járnbrautateinarnir, allt umhverfis þá var fullt af spennandi hlutum t.d. skrúfur, rær, hjólkoppar. Öskjuhlíðin hafði einnig sitt aðdráttarafl. Drengirnir voru að njósna í öskjuhlíðinni, maka sig í tjöru, stela köttum og fara illa með þá.

V Fjallar um mann sem fæddist í Edinborg en flutti þaðan þegar hann var 5 ára. Hann hefur ekki tilfinngar fyrir þessari borg. “ÞArna sé staðfærð utopia hinna föstu gilda, múrtryggð staðleysa smáborgarans”……..

Barn? Sem fæðist og fer í leikskóla.. barnið era ð fylgjast með foreldrum sínum tala saman. Maðurinn villa ð þau flytji á völlinn þar sem herin er en konan er á móti hernum. Höfundur lýsir hvernig lífið er fangelsi og hjónabönd eru rimlar, þegar folk er einangrað reynir það alltaf að brjótast út þessvegna verður að einangra það tvö og tvö saman, þau virka þau eins og fangverðir hvort á annað.

Sagan er 1.p frásögn sögð útfrá sjónarhorni Nonna. Nonni er drengur líklega í kringum 13,14 ára. Hann heimsækjir afa sinn og ömmu til þess að flýja frá einhverju sem maður fær ekki að vita nákvæmlega strax. Köttur ömmu hans er týndur, kötturinn er ólettur og amman hefur verulegar áhyggjir af honum. Þeim grunar nágrana strákinn Villa sem er oft að hrekkja þau, eitt sinn lét afinn hann verulega heyra það og þá hótaði drengurinn að drepa köttinn. Nonni er hrifin af stelpu sem heitir Soffía, í bekkjarpartíinu sem var kvöldið áður sat Soffía í fanginu á Óla og Nonni varð öfundsjúkur. Hún bað hann svo um að dansa en hann neitaði og segir henna að dansa bara við Óla. Sagan endar með því að Nonni rifjar upp að hafa kilt Óla, séð blóð útum allt, svipinn á Soffíu og ópin í krökkunum.